МЧС России 57 страница

ПОМНИТЬСЯ несов. рикIел аламукьун; рикIел алаз хьун; мне помнится зи рикIел алама.

ПОМНОГУ нареч. гзаф, гзаф-гзаф.

ПОМНОЖАТЬ несов., см. помножить.

ПОМНОЖИТЬ мат. умножить авун, зарб авун, ягъун (са число масадаз).

ПОМОГАТЬ несов., см. помочь.

ПОМОИ ед. нет чиркин ятар, къапар чуьхвей яд. ♦ обливать помоями пер. разг. фитнейралди тIвар кьацIурун, беябурун.

ПОМОЙНЫЙ чиркин ятар цадай, чиркин ятар гадардай (мес. ведре).

ПОМОКНУТЬ кьежин.

ПОМОЛ мн. нет регъуьн; гъуьр регъуьн; сейчас идёт помол исятда гъуьр регъвезва; мука мелкого помола куьлуьз регъвей гъуьр.

ПОМОЛВИТЬ уст. лишан кутун, лишанламишун (свас).

ПОМОЛВКА уст. лишан кутун, лишанламишун (са руш са гададиз ганвайди малумрун).

ПОМОЛИТЬСЯ; капI авун; ибадат авун; дуьа авун.

ПОМОЛОДЕТЬ жегьил хьун.

ПОМОЛОТИТЬ гатун (техил), гатана куьтягьун; они помолотили весь хлеб абру вири техил аргатана куьтягьна.

ПОМОЛОТЬ регъуьн (къуьл, гъуьр).

ПОМОЛЧАТЬ са тIимил вахтунда кисун, кисна акъвазун.

ПОМОРОЗИТЬ муркIадив кьаз тун; къаюв кьаз тун.

ПОМОРЩИТЬСЯ ччин агажун; ччин чIурун (разисузвал къалуриз, я са затI такIан хьана, туькьуьл хьана).

ПОМОСТ тахтайрикай расай кьакьан секуь, тахтайрикай расай кьакьан майдан хьтин чка, тахтадин секуь.

ПОМОЧИ ед. нет чIулар (шалвар агъуз ават тавун патал кутIундай подтяжкаяр). ♦ быть (ва я ходить) на помочах пер. масадан алад-хъша яз хьун, масадал алукь тавуна кар ийиз тежерди хьун.

ПОМОЧИТЬ кьежирун (мес. марфади); це ттун (мес. уьцIуь балугъ).

ПОМОЧИТЬСЯ кьери яд авун.

ПОМОЧЬ куьмек гун, куьмек авун.

ПОМОЩНИК куьмекчи, помощник.

ПОМОЩЬ ж мн. нет куьмек: с помощью ва я при помощи куьмекдалди.

ПОМПА¹ гзаф гур, гурлувал; его встретили с помпой ам гзаф гурдаказ (гурлувилелди) къаршиламишна.

ПОМПА² насос.

ПОМРАЧНЕТЬ см. мрачнеть.

ПОМУТИТЬ 1. са тIимил кьалу авун, рагъулрун. 2. пер. кьилиз эсер ягъун, фагьум зайифрун; несчастье помутило его рассудок бедбахтвили адан кьилиз эсер яна.

ПОМУТИТЬСЯ 1. рагъул хьун. 2. пер. мичIивал акьалтун (мес. вилерал). 3. пер. ачухвал квахьун (акьулдин), кьатIун зайиф хьун, акахьун; гижи хьайи хьиз хьун, кьилел гиживал акьалтун.

ПОМУТНЕНИЕ мн. нет. см. помутнеть.

ПОМУТНЕТЬ 1. кьалу хьун, рагъул хьун. 2. мичIивал акьалтун (вилерал), кьилел гьал атай хьиз хьун. 3. чIулав хьун, чIулаввал акьалтун, рагъулвал акьалтун (мес. циферал).

ПОМУЧИТЬ са кьадар азаб гун, инжиклу авун, азият гун.

ПОМУЧИТЬСЯ са кьадар азаб хьун, азият хьун; жуваз азаб къачун.

ПОМЧАТЬСЯ 1. гзаф зарб фин, кIевиз катун (мес. балкIан); чукурун (балкIандал алаз). 2. гьерекатун, тадиз фин, чукурун.

ПОМЫКАТЬ несов, разг. гъиляй къведай кьванбур авун, пацук кутун; ччан акъудун; пис рафтарвал авун; всякий помыкает тобой гьар сада вичин гъиляй къведай кьванбур ийида ваз.

ПОМЫСЕЛ см. помыслы.

ПОМЫСЛИТЬ см. помыщлять.

ПОМЫСЛЫ мн. фикирар, ниятар, къастар.

ПОМЫТЬ чуьхуьн.

ПОМЫТЬСЯ жув (вич) чуьхуьн; вичин ччин-гъил чуьхуьн; вичин жендек чуьхуьн.

ПОМЫШЛЕНИЕ уст. фикир.

ПОМЫШЛЯТЬ несов. фикир авун; хиял авун; ният авун.

ПОМЯНУТЬ рикIел гъун, рикIел хкун; помяни ты мое слово вуна зи гаф рикIел хкваш (яни гьа чIавуз вун гъавурда гьатда).

ПОМЯТЬ 1. шуьткьуьрун (мес. партал). 2. тIуш гун, тIуш гана шуьткьуьрун (мес. векь). 3. эзмишун; тIушунун, чуькьвена кукIварун (мес. севре садан къвалар).

ПОМЯТЬСЯ 1. тIимил эзмиш хьун; шуьткьуьн. 2. пер. са тIимил чуькьвез акъвазун, кегькир яз, кьве рикIин яз акъвазун; он помялся, но потом согласился ам са тIимил кьве рикIин яз акъвазна, амма ахпа рази хьана.

ПОНАДЕЯТЬСЯ агъун, умуд кутун.

ПОНАДОБИТЬСЯ лазим хьун, герек хьун.

ПОНАПРАСНУ нареч. разг. гьавайда, нагьакь, нубатсуз.

ПОНАСЛЫШКЕ нареч. разг. масабрувай ван хьана, авай ванериз-хабарриз килигна (мес. лугьун, ахъаюн).

ПОНАТУЖИТЬСЯ разг. са кьадар ялун; гуж гун.

ПОНЕВОЛЕ нареч. кIанзни-такIанзни, жуван ихтияр авачиз, чарасуз, чара авачиз.

ПОНЕДЕЛЬНИК ислен югъ.

ПОНЕДЕЛЬНЫЙ гьар гьафтедин, гьафтеда садра жедай.

ПОНЕЖИТЬСЯ са тIимил къаткана лезет къачун, регьятвал ийиз лезет къачун; понежиться в постели месик къаткана (ахварай аватнаваз къарагъ тийиз) лезет къачун.

ПОНЕМНОГУ нареч. тIимил-тIимил, яваш-яваш.

ПОНЕМНОЖКУ нареч. см. понемногу.

ПОНЕСТИ тухун; гваз фин; хутахун. 2. перен. чIугун (зегьмет); авун (харжияр). 3. хьун; агакьун; къачун; понести наказание жаза къачун. 4. гваз катун, чукурун, зарб катун; лошади понесли балкIанри гваз катна, балкIанар кьилел чIугуна зарб катна. 5. лугьун, лугьуз башламишун, рахун. 6. атун (гар, къай, ни).

ПОНЕСТИСЬ чукурун, зарб катун (мес. балкIан).

ПОНИ м нескл. пони (Англияда ва Шотландияда жедай аскIан буй авай балкIан).

ПОНИЖАТЬ несов., см. понизить.

ПОНИЖАТЬСЯ несов., см. 1) понизиться; 2) понизить.

ПОНИЖЕНИЕ см. понизить и понизиться.

ПОНИЖЕННЫЙ 1. агъуз авунвай, агъуз вигьенвай. 2. адетдилай агъуз тир, агъада авай.

ПОНИЗИТЬ 1. аскIанрун, аскIан авун. 2 агъуз авун; агъуз вигьин.

ПОНИЗИТЬСЯ агъуз хьун.

ПОНИЗОВЬЕ вацIун агъа кьилихъ галай чкаяр.

ПОНИЗУ нареч. агьадай, ччилив мукьва, ччиляй.

ПОНИКНУТЬ 1. алгъун, кьилер куьрс хьун (мес. шуьткьвей векьер-кьаларин). 2. агъуз хьун; аватун; агъуз авун; поникнуть головой кьил агъуз хьун (хура гьатун).

ПОНИМАНИЕ 1. гъавурда гьатун; понимание прочитанного кIелайдан гъавурда гьатун; читать без понимания гъавурда гьат тийиз (гъавурдик квачиз) кIелун. 2. гъавурда гьатунин жуьре, кьатIанвай жуьре, фикир (са кардин гьакъиндай).

ПОНИМАТЬ несов. гъавурда гьатун, кьиле гьатун, гъавурда акьун; гъавурдик кваз хьун.

ПОНОЖОВЩИНА разг. сада-сад чукIулралди ядай (ягьиз) дяве (авун).

ПОНОС цулу; къен фидай азар; къен фин.

ПОНОСИТЬ¹ несов. беябур авун, абурдай ввгьин, экъуьгъун, пис-пис гафар лугьун.

ПОНОСИТЬ² 1. са кьадар алукIун, алукIна ишлемишун; пальто можно ещё год поносить пальто мад са йисуз алукIиз жеда. 2. гваз къекъуьн.

ПОНОШЕННЫЙ са кьадар алукIай, алукIна куьгьне хьанвай (партал).

ПОНРАВИТЬСЯ бегенмиш хьун; хуш хьун.

ПОНТОН понтон (1. вацIалай, целай элячIун патал вахтуналди ийидай муькъуьн кIаник даях яз кутадай кIан дуьз луьткве. 2. понтондин муьгъ, санай саниз юзадай, сирнавдай муьгъ. 3. спец. це батмиш хьайи гими ва мсб акъудунин кIвалахра ишлемишдай къен буш ящик ва я цилиндр).

ПОНТОННЫЙ 1. понтондин (муьгъ). 2. понтонд муьгъ расдай (аскер, кIвалахар).

ПОНУДИТЕЛЬНЫЙ мажбур ийидай; мажбурунин.

ПОНУДИТЬ мажбур авун; гужалди ийиз тун.

ПОНУЖДАТЬ несов., см. понудить.

ПОНУЖДЕНИЕ см. понудить.

ПОНУКАТЬ, несов. тади кутун; (гьан-гьан лугьуз) гьерекатиз тун; понукать лентяя тенпелдик тади кутун.

ПОНУРИТЬ куьрсун, хура ттун; агъузун (кьил).

ПОНУРИТЬСЯ пашмандиз кьил хура ттун.

ПОНУРЫЙ кьил куьрснавай; пелеш.

ПОНЫНЕ нареч. гилалди; гилани.

ПОНЮХАТЬ ни чIугун.

ПОНЮШКА пуд тупIу кьурди, садра чIугвадайди (туьтуьн ва я нериз чIугвадай бурнивут).

ПОНЯТИЕ 1- мана; къанмишун; гъавурда хьун; фикир. 2. малумат, чирвал; понятия не имею гьич заз хабарни авач, заз чидай затIни авач.

ПОНЯТЛИВЫЙ фад гъавурда гьатдай, фагьум авай.

ПОНЯТНО нареч. 1. гъавурда гьатдайвал, гъавурда акьадайвал. 2. гъавурда ава; чида; малум я. 3. ввод, сл. гьелбетда; я, понятно, приду зун гьелбетда къведа.

ПОНЯТНЫЙ 1. гъавурда акьадай; ачух; кьил акъатдай. 2. делил авай; вполне понятное требование лап делил авай истемишун (тIалаб).

ПОНЯТОЙ шагьид (садан кIвале къекъведайла, мал сиягьдиз къачудайла ва ихьтин маса крара шагьидвал патал къуллугъэгълиди гъидай кас).

ПОНЯТЫЙ гъавурда гьатай, гъавурда акьур.

ПОНЯТЬ гъавурда гьатун, гъавурда акьун. ♦ дать понять са ишара авун, са жуьре гъавурда гьатдайвал авун.

ПООБЕДАТЬ обед авун (нисинин хуьрек тIуьн).

ПООБЕЩАТЬ хиве кьун, гаф гун.

ПООДАЛЬ нареч. тIимил яргъа, тIимил къакъатна хьиз, тIимил яргъал хьиз, тIимил къерехда хьиз.

ПООЧЕРЕДНО нареч. нубатдалди, сад-садан гуьгъуьнлай.

ПООЩРЕНИЕ 1. гьевеслу авун, гьевес кутун. 2. гьевеслу ийидай затI (ва я кар, мес. пишкеш, тариф).

ПООЩРИТЕЛЬНЫЙ гьевесламишдай, гьевеслу ийидай, гьевес кутадай.

ПООЩРИТЬ гьевесламишун, гьевеслу авун, гьевес кутун (куьмекуналди, тарифуналди.

ПООЩРЯТЬ несов., см. поощрить.

ПОП кешиш.

ПОПАДАНИЕ куткун, галукьун, галукьрун, галукьриз хьун, куткурун, куткуриз хьун (лишандик).

ПОПАДАТЬ несов. галаз-галаз аватун, гзаф аватун (мес. ичер).

ПОПАДАТЬ несов., см. попасть.

ПОПАДАТЬСЯ несов., см. попасться.

ПОПАДЬЯ кешишдин паб.

ПОПАРНО нареч. жуьт-жуьт, кьве-кьвед.

ПОПАСТЬ 1. галукьун, куткун; галукьрун, куткурун; галукьриз хьун, куткуриз хьун(лишандик). 2. гьатун; попасть в плен есирвиле гьатун. 3. аватун, гьатун; попасть в лужу ногой кIвач яд авай лекъуьз аватун; 4. акатун (баладик, хатадик). 5. акъатун (мес. рекьел, са чкадиз). 6. гьалтун, дуьшуьш хьун, жугъун. 7. хтана агакьун, атана агакьун, атана акъатун. 8. вижеваз галукьун (жаза, туьмбуьгь). ♦ чем попало акатай (гъиле гьатай) квелди хьайитIани; как попало акатайвал; куда попало акатай гьиниз хьайитIани; попасть в просак кIеве гьатун, нагьакьан гьалда гьатун; попасть в точку см. точка.

ПОПАСТЬСЯ 1. гьатун. 2. гъиле гьатун. 3. гьалтун, дуьшуьш хьун. ♦ попасться на глаза акун, вил хкIун, вилериз акун; первый попавшийся пер. гьич вуж ятIани тийижир сифте гьалтай сад, гьинай ятIани тийижир сад, сад.

ПОПАХИВАТЬ несов., разг. тIимил ни атун.

ПОПЕНЯТЬ разг. см. пенять.

ПОПЕРЁК нареч. и предлог. гьяркьуьвилихъ; поперёк дороги рекьин гьяркьуьвилихъ (рехъ атIана); пилить доску поперек тахта гьяркьуьвилихъди атIун.

ПОПЕРЕМЕННО нареч. нубатралди; гагь сада, гагь масада.

ПОПЕРЕЧНИК см. диаметр.

ПОПЕРЕЧНЫЙ гьяркьуьвилихъди эцигнавай; гьяркьуьвилихъди фенвай; гьяркьуьвилихъди (къвалахъди) авай.

ПОПЕРХНУТЬСЯ уьгьуь атун, уьгьуь ягъун (тIуьрди, хъвайиди туьтуьнин чIуру тIеквендай фена).

ПОПЕРЧИТЬ истивут вигьин.

ПОПЕЧЕНИЕ куьмек авун, къайгъу чIугун; къайгъу; килигун.

ПОПЕЧИТЕЛЬ м 1. къаюм; килигдайди, къайгъу чIугвадайди. 2. попечитель (пачагь авай девирда Россияда жуьреба-жуьре идарайрин кьилел алай къуллугъэгьли).

ПОПИРАТЬ несов. кIур гун, чIурун; попирать законы законриз кIур гун, законар чIурун.

ПОПИСЫВАТЬ несов. разг. ара-бир кхьин, гагь-гагь кхьин, вахт-вахтунлай кхьин (мес. шиирар).

ПОПИТЬ хъун.

ПОПЛАВОК поплавок (1. балугъар кьадай рапунин тIвалунихъ ва я чилинихъ гилигдай цин винел акъваздай пробка ва я кьулунин кIус, синтI. 2. гьуьле къармахдал кутIуннаваз санал цин винел сирнавдай лишан).

ПОПЛАКАТЬ са тIимил ишехьун.

ПОПЛАТИТЬСЯ жаза чIугун; жаза агакьун; азаб чIугун; азаб агакьун; зиян агакьун; зиян къачун (авур са кардин, хатадин эвезда).

ПОПЛЕСТИСЬ разг. яваш-явашди (са гужалди) фин.

ПОПЛОТНЕТЬ см. плотнеть.

ПОПЛЫТЬ фин, целай фин, сирнавна фин.

ПОПЛЯСАТЬ кьуьл авун.

ПОПОВЩИНА мн. нет диндихъ инанмишвал, мавгьуматчивал, динчивал.

ПОПОЙКА разг. хъвадай межлис, хъунин межлис, пиянискавализ кеф чIугунин межлис.

ПОПОЛАМ нареч. 1. тенг пай, юкьни-юкьвай, кьве патахъ; делить пополам тенг паюн, кьве патахъ паюн. 2. са пай; молоко пополам с водой са пай яд са пай нек, са пай яд квай нек. ♦ с грехом пополам усалдиз, са бубат, гъилелай цIар гана.

ПОПОЛЗНОВЕНИЕ ният; темягь; мурад.

ПОПОЛЗТИ хур галчIурун, хур галчIуриз фин; руфун галчIуриз фин (мес. гъуьлягъ); фин (пепе); капалди ва я хурухъ-хурухъди фин (инсан).

ПОПОЛНЕНИЕ 1. ацIур хъувун; артухрун. 2. ацIун, артмиш хьун. 3. куьмекдин аскерар, (мес. полк) ацIур хъийиз, тамамриз ракъурай аскерар.

ПОПОЛНЕТЬ см. полнеть.

ПОПОЛНИТЬ артух хъувун, ацIур хъувун, артмишун.

ПОПОЛНИТЬСЯ ацIун хъувун, артмиш хьун.

ПОПОЛНЯТЬ несов., см. пополнить.

ПОПОЛНЯТЬСЯ несов., см. 1) пополняться; 2) пополнить.

ПОПОЛУДНИ нареч. нисинлай кьулухъ.

ПОПОЛУНОЧИ нареч. кьуланферилай (йифен юкьварилай) кьулухъ.

ПОПОЛЬЗОВАТЬСЯ са тIимил менфят къачун; са тIимил ишлемишун.

ПОПОНА цуьл (балкIандин далудал вигьидай, далуда твадай, гьадав кьурвал храй халича).

ПОПОРТИТЬ разг. харапI авун, чIурун.

ПОПОТЧЕВАТЬ см. потчевать.

ПОПРАВИМЫЙ дуьз жедай, дуьз хъижедай, дуьзриз хъижедай.

ПОПРАВИТЬ 1. рас хъувун. 2. дуьзрун, дуьзар хъувун.

ПОПРАВИТЬСЯ 1. жуван гъалатI дуьзар хъувун. 2. сагъ хъхьун; хъсан хьун.

ПОПРАВКА 1. см. поправить и поправиться. 2. поправка (дуьзар хъийиз авур алава).

ПОПРАВЛЯТЬ несов., см. поправить.

ПОПРАВЛЯТЬСЯ несов., см. 1) поправиться; 2) поправить.

ПОПРАТЬ см. попирать.

ПОПРЕЖНЕМУ нареч. эвел хьиз, виликди хьиз.

ПОПРЁК разг. айиб, айибун; гъуьнтI, туьгьмет.

ПОПРЕКАТЬ несов., см. попрекнуть.

ПОПРЕКНУТЬ однокр. айиб авун; гъуьнтI гун; ччинал гъун (мес. авур хатур), ччинал алтадун, гьалчун.

ПОПРИДЕРЖАТЬ 1. са тIимил явашрун (мес. катзавай 6алкIан). 2. хуьн; харж тийиз хуьн (мес. пул); маса тагуз кьулухъ хуьн, тун (мес. мад багьа жедалди).

ПОПРИШЕ майдан; научное поприще илимдин майдан, илимдал кIвалахдин майдан.

ПОПРОБОВАТЬ см. пробовать.

ПОПРОСИТЬ 1. тавакъу авун; тIалабун. 2. эверун, ша лугьун.

ПОПРОСИТЬСЯ тIалабун; ихтияр тIалабун (саниз фидай, гьахьдай).

ПОПРОСТУ нареч. разг. кьулухъ чIугун тавуна, гьакIа; регъуьвал тавуна, регъуьвал авачиз; кьуьруькар авачиз гьакIа.

ПОПРОШАЙКА м и ж разг. диленчи, къекъвераг, саил, тIалабчи.

ПОПРОШАЙНИЧАТЬ несов. разг. диленчивал авун, къекъверагвал авун; тIалабун, тIалабчивал авун, тIалабиз гьатун.

ПОПРОЩАТЬСЯ сагьрай лагьана ччара хьун, сагърай лагьана хъфин.

ПОПРЫГАТЬ хкадрун, са тIимил вахтунда хкадрунар авун.

ПОПРЫГУН м, ПОПРЫГУНЬЯ ж разг. динж акъваз тийидайди, секинз акъваз тийидайди, гзаф хкадрунар ийиз къугъвадайди, санал акъваз тийирди.

ПОПРЫСКАТЬ разг. пуф ягъун (мес. цин); хъчин (мес. яд).

ПОПРЫСКАТЬСЯ разг. жуваз ягъун, жуваз хъчин (мес. одеколон).

ПОПУГАЙ 1. туьтуькъуш. 2. пер. ччарадан гафар эзбердайди (вичин кьилди фикир авачир, масадан фикир гзаф эзбердай кас).

ПОПУГАТЬ тIимил кичIерар гун, тIимил кичIерар кутун.

ПОПУДРИТЬ пудра ягъун.

ПОПУДРИТЬСЯ жуван ччиниз тIимил пудра ягъун.

ПОПУЛЯРИЗАЦИЯ см. популяризовать.

ПОПУЛЯРИЗОВАТЬ сов. и несов. 1. популяризоватун, вири гъавурда гьатдайвал авун, регьятдиз гъавурда гьатдай формада лугьун (ва я кхьин, мес. илимдин са месэладикай). 2. машгьур авун, гегьенш массайриз чирун, чукIурун.

ПОПУЛЯРНЫЙ 1. ачухдиз кхьенвай, регьятдиз гъавурда гьатдай. 2. машгьур; виридаз чидай; (халкьди) майилвал ийизвай.

ПОПУРРИ ср. нескл. попурри (музыкадин жуьреба-жуьре произведенийрин-макьамрин кIусарикай туькIуьрай произведение).

ПОПУСТИТЕЛЬСТВО мн. нет нагьакьан (пис) кардиз рехъ гун.

ПОПУСТИТЕЛЬСТВОВАТЬ несов. нагьакьан (пис) кардиз рехъ гун.

ПОПУСТУ нареч. гъавайда; бушдиз; нагьакь.

ПОПУТНО нареч. идахъ галаз, гьа са вахтунда, санлай; чка атайла; попутно решили ещё один вопрос санлай гьа месэладихъ галаз мад са месэла гьялна.

ПОПУТНЫЙ 1. жув физвай патахъ физвай; далу патахъай авай, къаншардиз тушир; попутный ветер далу патахъай авай тар. 2. масадахь галаз санал авай; галазвай; (са кардихъ галаз) санал жезвай; попутный вопрос масадахъ галаз санал жезвай месэла.

ПОПУТЧИК 1. рекье агалтай юлдаш, рекьин юлдаш. 2. пер. попутчик (са политикадин женг тухузвайбрун тешкилатдик вахтуналди яз акахьай, халис абрукай тушиз, абрухъ гьакI рекье агалтай, хьайи кас).

ПОПЫТАТЬ разг. ахтармишун, гьикI ятIа (гьикI жедатIа) килигун: попытать своё счастье жуван бахт ахтармишун.

ПОПЫТАТЬСЯ алахъун, чалишмиш хьун.

ПОПЫТКА алахъун, чалишмиш хьун (са кар ийиз кIанз, ийиз жедатIа акваз).

ПОПЯТИТЬСЯ кьулу-кьулухъди хьун, кьулу-кьулухъди фин.

ПОПЯТНЫЙ: на попятный ва я на попятный двор кьулухъ чIугун, гафунилай элкъуьн.

ПОРА виливай кьатIуз тежер лап бицIи тIвек, ара (мес. хамунин гьекь акъатдай тIекв; къванцин, металлдин, набататдин винел ва я къене авай лап жизви вил-вил хьайи бушлухрикай, тIекверикай сад).

ПОРА 1. вахт, чIав; весенняя пора гатфарин вахт; с тех пор гьа чIаварилай инихъ; в эту пору и чIавуз (и вахтунда). 2. в знач. сказ. вахт я; пора ехать фидай вахт я. ♦ на первых порах сифте кьилерай; до сих пор гилалди, и чIавалди до поры до времени са кьадар вахтуналди, вичин вахт къведалди.

ПОРАБОТАТЬ кIвалах авун.

ПОРАБОТИТЕЛЬ м лукIвилик кутадайди, лукIвилик кутазвайди (кутунвайди, вичи масабур).

ПОРАБОТИТЬ лукIвилик кутун.

ПОРАБОЩАТЬ несов., см. поработить.

ПОРАБОЩЕНИЕ мн. нет лукIвилик кутун..

ПОРАВНЯТЬСЯ туьшдиз агакьун, кьулухъай атана агакьун; поравнявшись со мной, он спросил атана зав (зи къвалав, туьшдиз) агакьна, ада хабар кьуна.

ПОРАЖЕНИЕ 1. ягъун, галукьрун (мес. лишандик). 2. воен. хун, кукIварун, кIаник кутун; кIаник акатун (дяведа душман); нанести врагу поражение душман кIаник кутун (хун); потерпеть поражение кIаник акатун. 3. спорт. хун, кIаник акатун, тухун (къугъуна). 4. мед. галукьун, зарар гун (авар, азарди бедендин са чкадиз). ♦ поражение в правах ихтияррикай магьрум авун (мес. сес атIун).

ПОРАЗИТЕЛЬНЫЙ тажуб ийидай, гьейран ийидай; гзаф ажайиб.

ПОРАЗИТЬ 1. ягъун, яна хер авун; яна галукьрун. 2. гатун, кукIварун, кIаник кутун (дяведа душман). 3. мед. галукьун; зарар гун; туберкулёз поразил правое лёгкое чахотка эрчIи патан жигердихъ галукьнава (чахоткади эрчIи патан жигердиз зарар ганва). 4. пер. гзаф тажуб авун, гьейран авун.

ПОРАЗИТЬСЯ гзаф тажубвал авун; гьейран хьун; тажуб хьун.

ПОРАНЕНИЕ 1. хер авун. 2. хер.

ПОРАНИТЬ хер авун.

ПОРАНИТЬСЯ жувал хер авун, хер хьун (жувавай жувал).

ПОРАССПРОСИТЬ разг. гзафбрувай хабар кьуна чирун, хабарар кьун.

ПОРАСТИ 1. чIехи хьун (буй хкаж хьун). 2. экъечIун; акьалтун (векь, хъчар, чIар).

ПОРВАТЬ 1. къазунун, кукIварун; порвать письмо чар къазунун, атIун; порвать нитку гъал атIун. пер. атIун, алакъа атIун; порвать связи алакъаяр атIун.

ПОРВАТЬСЯ 1. къазунун, кукIвар хьун. 2. атIун. 3. пер. атIун; алакъа атIун; араяр чIурхьун; наша дружба порвалась чи дуствал атIана (амач).

ПОРЕДЕТЬ кьери хьун, сейрек хьун.

ПОРЕЗ 1. атIун. 2. хер, кьацI (са затIуни атIай чка).

ПОРЕЗАТЬ 1. атIун; порезать руку ножом чукIулдалди гъил атIун (гъилел хер авун). 2. разг. тукIун; порезать кур верчер тукIун.

ПОРЕЗАТЬСЯ жуван са чка атIун, жувал хер авун; он порезался стеклом адал шуьшеди атIана хер авуна.

ПОРЕЗВИТЬСЯ къугъунар авун, хкадрунар авун (мес. аялри).

ПОРЕЙ мн: нет порей (сурар, кIанихъ чичIекдин жуьредин кьил галай недай хъчар).

ПОРЕКОМЕНДОВАТЬ къалурун; меслят къалурун.

ПОРИСТЫЙ тIеквенар авай; виливай кьатIуз тежер араяр авай (см. пора).

ПОРИЦАНИЕ туьгьмет, айиб; выразить порицание айиб авун.

ПОРИЦАТЬ несов. айиб авун, туьгьмет авун.

ПОРКА¹ мн. нет акъадрун; порка рубахи перем (перемдин цвалар) акъадрун.

ПОРКА² мн. нет ярхарна гатун (тIвалуналди, къамчидалди).

ПОРНОГРАФИЯ мн. нет порнография (дишегьлидинни эркекдан алакъайрикай рахунин эдебсузвал, чиркинвал; айиб гафаралди, эдебсузвилелди чIугунвай шикил, кхьенвай шей).

ПОРОВНУ нареч. сад хьиз, барабардиз.

ПОРОГ 1. гуьрцел (ракIарин кIанив гвай). 2. геогр. вацIун къене цин кIаник квай къван, раг. 3. пер. сергьят. ♦ обивать пороги см. обивать; на порог не пускать ракIарилай къене тун тавун.

ПОРОДА 1. жинс, тухум. 2. геол. жинс, минерал (ччилин кIиник яцIу къат яз квай, эгъуьнна хкуддай минерал); горные породы дагълух жинсер (минералар).

ПОРОДИСТЫЙ жинсинин, хъсан жинсиникай тир.

ПОРОДИТЬ 1. уст. акъудун, туьретмишун, аладун, хана арадиз акъудун. 2. пер. арадал гъун, арадиз акъудун, себеб хьун.

ПОРОДНИТЬ мукьва авун.

ПОРОДНИТЬСЯ мукьва хьун, къавум (къавумар) хьун.

ПОРОЖДАТЬ несов., см. породить.

ПОРОЖДЕНИЕ арадал гъайиди, арадал акъудайди, туьретмишайди; порождение фантазии фантазияди арадал гъайиди.

ПОРОДИСТЫЙ цин кIаник квай рагар (зурба къванер) авай.

ПОРОЖНИЙ ичIи, буш; порожний ящик ичIи ящик. ♦ переливать из пустого в порожнее герексуз, метлебсуз кардал алахъун, буш кьуру рахунар авун.

ПОРОЖНЯК ж -д. разг. ичIи (буш) вагон.

ПОРОЖНЯКОМ нареч. разг. бушдиз, ичIиз, ппар авачиз.

ПОРОЗНЬ нареч. ччараз, ччара-ччараз.

ПОРОЗОВЕТЬ яру хьун.

ПОРОЙ и ПОРОЮ нареч. гьарданбир, ара-бир, гагь-гагь; бязи вахтара.

ПОРОК 1. кимивал, рехне, нукьсан, айиб. 2. явавал. ♦ порок сердца рикIин азар (рикIин азардин са жуьре).

ПОРОСЕНОК цIуьрнуьгъ (вакIан цIуьрнуьгъ).

ПОРОСИТЬСЯ несов. цIуьрнуьгъар хун (вакIа).

ПОРОСЛЬ ж 1. таза хилер, таза цуьрцер. 2. къалин кул-куслух (кул-кус ва цагъамар авай къалин жегьил там).

ПОРОСЯТА мн. цIуьрнуьгъар.

ПОРОСЯЧИЙ цIуьрнуьгъдин; цIуьрнуьгърин.

ПОРОТЬ¹ несов. акъадрун (цвайи затI). ♦ пороть чушь ва я вздор ва я дичь разг. тапарар ахъаюн, тахьай крар ахъаюн; буш гафар рахун, ата-пата гафар рахун.

ПОРОЧЬ² несов. ярхарна гатун (тIвалуналди, къамчидалди).

ПОРОХ мн. нет барут: ♦ не хватает пороху пер. гуж акъакьзавач; гъиляй къвезвач; держать порох сухим барут кьуруз хуьн, дяведиз гьазур яз хьун.

ПОРОХОВНИЦА барутдин карч; барут твадай кьвати (чанта).

ПОРОХОВОЙ барутдин.

ПОРОЧИТЬ несов. 1. айиб кутун, чIурубур яз гьисабун; порочить свидетелей шагъидрик айиб кутун, шагьидар чIурубур яз гьисабун. 2. беябурун, айиб гъун, кьацIурун; порочить имя тIвар кьацIурун.

ПОРОЧНЫЙ 1. пис; чIуру, айиб гъидай (мес. къилих, хесет). 2. чIуру; виже текъвер; нукьсан квай; порочный метод чIуру метод.

ПОРОША мн. нет сифте къвайи жив; по первой пороше сифте къвайи живедай (живедилай).

ПОРОШИТЬ несов. къун (куьлуь жив, цIерекIв); куьлуьз ягъун (мес. рекьиз жив), куьлуь жив ацукьун.

ПОРОШОК порошок (гъуьр хьиз куьлуь авунвай затI, мес. сарар михьдай гъуьр хътинди ва я дарман).

ПОРОЮ нареч., см. порой.

ПОРТ порт (гьуьлуьн, вацIун гимияр акъваздай чка, станция).

ПОРТАТИВНЫЙ. гъвечIи, гваз къекъвез къулай (мес. жував гваз тухуз жедай гъвечIи, кьезил кхьинардай машин).

ПОРТВЕЙН портвейн (чехирдин са жуьре).

ПОРТИТЬ несов. чIурун.

ПОРТИТЬСЯ несов. чIур хьун.

ПОРТМОНЕ ср. нескл. талатун, бумажник, пул твадай кисе.

ПОРТНИХА дерзичи паб, парталар цвадай паб.

ПОРТНОЙ дерзичи, парталар цвадайди (итим).

ПОРТНЯЖИТЬ несов. разг. портнойвал (дерзичивал) авун.

ПОРТНЯЖНЫЙ дерзичивилин, парталар цунин.

ПОРТОВЫЙ 1. портунин. 2. порт авай; портовый город порт авай шегьер.

ПОРТРЕТ портрет, шикил, суьрет (инсандин).

ПОРТРЕТИСТ портретист (портретар чIугвадай художник).

ПОРТСИГАР портсигар, пIапIрусар твадай кьвати.

ПОРТУПЕЯ портупея (шуьшкадин, турунин чIулар).

ПОРТФЕЛЬ м портфель (1. чарар, ктабар твадай портфель. 2. министрвилин къуллугъ, везифа; министерский портфель министрвилин везифа. 3. издательстводин ва я журналдин редакцияди басма ийиз кьабулнавай масабру кхьей затIар).

ПОРТЬЕ нескл. гостиницадин къапучи.

ПОРТЬЕРА портьера (ракIаррай ва дакIаррай авадардай къалин парчадин пердеяр).

ПОРТЯНКА кIвачел алчукдай ппек (чекмедин къеняй гуьлуьтдин чкадал).

ПОРУБИТЬ 1. атIун, акIадрун (там). 2. хун, кукIварун (кIарасар). 3. тур гваз эгечIна кьин, турунал яна кьин, туруналди кукIварун.

ПОРУБКА законсузвилелди там атIун, къадагъа алай тамай кIарасар атIун.

ПОРУБЩИК къадагъа тир чкадай кIарасар атIайди.

ПОРУГАНИЕ кьилел пислуьквал гъун, русвагьвал гъун, русвагьун, алчахрун; отдать на поругание кьилел пислуьквал гъун, (алчахриз) русвагьиз вугун.

ПОРУГАТЬ экъуьгъун.; айибар авун; дяве авун; беябурун.

ПОРУГАТЬСЯ экъуьгъунар авун; дяве авун; дяве хьун; къалмакъал хьун; пис рахунар авун.

ПОРУКА замин; заминвал; на поруки взять заминвиле къахчун (мес. дустагъ).

ПОРУЧАТЬ несов., см. поручить.

ПОРУЧЕНИЕ 1. ташпурмишун. 2. тапшуругъ.

ПОРУЧЕНЬ м гъилив кьадай ракь, гъилив кьадай затI (мес. вагондиз, автобусдиз акьахдайла гурарин къвалав гвай, гъилив кьадай ракь ва я чIул).

ПОРУЧИК поручик (пачагьдин девирда офицервилин кьвед лагьай дережадин чин).

ПОРУЧИТЕЛЬ м замин

ПОРУЧИТЕЛЬСТВО мн. нет заминвал.

ПОРУЧИТЬ тапшурмишун.

ПОРУЧИТЬСЯ замин хьун, заминвиле акъвазун.

ПОРХАТЬ несов., см. порхнуть.

ПОРХНУТЬ однокр: санлай-санал лув гана фин, лув гун (мес. чепелукьди).

ПОРЦИОННЫЙ порциядин; порциядалди гудай (хуьрек).

ПОРЦИЯ порция (1. пай, кьадар. 2. са касдиз гудай хуьрекдин ва я маса надай затIунин тайин кьадар).

ПОРЧА мн. нет 1. чIур хьун; чIурун. 2. обл. чIуру запабар авун, запабар авуникди хьайи азар.

ПОРШЕНЬ м тех. поршень (цилиндрдин къене авай, цилиндрдиз газ, пар ракъурдай ва акъуддай алат).

ПОРШНЕВОЙ и ПОРШНЕВЫЙ 1. поршендин 2. поршень авай.

ПОРЫВ 1. зарб; ара-ара хъуткьунрун; ара-ара къативал (гарун, къаюн); порывы ветра гарун ара-ара хъуткьурунар, къативилер; порывом ветра снесло крышу гарун зарбуни (зарбдиз, садлагьана хъуткьунруни) къав алудна гадарна. 2. кIеви гьевес, ашкъи; садлагьана къизмишвал; къативал; туьнтвал; в порыве гнева хъел къизмиш хьайи чIавуз, хъилен туьнтвиликди; благородный порыв хъсан михьи ниятдалди ийизвай гьевес, хъсан ниятдин ашкъи.

ПОРЫВАТЬ несов., см. порвать.

ПОРЫВАТЬСЯ несов. гьерекатун, алахъун, ялун (мес. са кар ийиз, санихъ физ, садаз куьмек гуз кIанз).

ПОРЫВИСТЫЙ 1. ара-ара къати жедай, ара-бир туьнт жедай, хъуткьунардай (гар). 2. туьнт, зарб; зарб квай; садлагьана къизмиш жедай; порывистые движения зарб квай (ара-бир къизмиш жедай) юзунар.

ПОРЫЖЕЛЫЙ ранг фена са кьадар яру хьанвай, хъипивал алаз яру хьанвай.

Дата добавления: 2014-01-11